तेलमात्रै होइन, साउदी अरबको अथाह शक्तिको स्रोत अर्कै छ
इरान, साउदी अरेबिया र अमेरिकाको त्रिपक्षीय सम्बन्धबाट इरान हटेपछि साउदी अरेबिया र अमेरिकाबीचको सम्बन्ध भने उस्तै छ । उनीहरूले इरानमाथि दबाब दिएको छन् ।
साउदी अरबले स्थापना कालदेखि नै बहावी विचारधारा मान्दै आएको छ । बहावहरूलाई क्रिप्टो–जिउज पनि भनिन्छ अर्कोतिरबाट ।
यहाँ कुरा आइहाल्यो, यसमा एउटा कुरा जोडिहालौँ । संसारको सबैभन्दा शक्तिशाली संस्थामा धेरैले अमेरिकाको रक्षा मन्त्रालय बताउन् । मन्त्रालय रहेको भवनलाई पेन्टागन भनिने भएकाले यसलाई पेन्टागन मात्रै पनि भनिन्छ । पेन्टागन अर्थात् पञ्चभुज ।
तर मेरो भने संसारलाई नियन्त्रण गर्ने आफ्नै पेन्टागन छ । मेरो पेन्टागनको एउटा कोण साउदी अरबको रियाद, अर्को इजरायलको जेरुसेलम, त्यस्तै रोमको भ्याटिकन । अनि बाँकी दुइटामा लन्डन भयो, जसले संसारको फाइनान्स नियन्त्रण गर्छ र अन्तिम बासिङ्टन डीसी, जसले संसारको सेना नियन्त्रण गर्छ । यी पाँचवटा बीचमा राम्रो गठजोड छ ।
अब यी संसार नियन्त्रण गर्ने पेन्टागनका सबै बिन्दु इरानविरुद्ध छन् । इरानलाई यिनले आफूपरस्त राज्य प्रणाली बनाए भने के हुन्छ त ? सबैभन्दा पहिलो भनेको क्यास्पियन सागर माथिको पहुँच हो ।
क्यास्पियन सागरमा पुग्ने हो भने पूरै युरेसिया क्षेत्रको स्रोतमाथि पहुँच पुग्छ ।
क्यास्पियन सागरसँग जोडिएका भू–भाग किन महत्वपूर्ण छन् भने यिनीहरू एक त तेलका धनी छँदै छन्, अर्को कजाखस्तानमा युरेनियम र ‘रेयर अर्थ’ भन्ने प्राकृतिक स्रोत पाइन्छ । रेयर अर्थमा धेरै थरी तत्व पर्छन्, त्यसमध्ये टेन्ट्यालम पनि एउटा हो । टेन्ट्यालम कति महत्वपूर्ण हुन्छ भने त्योविना कुनै पनि आणविक अस्त्र र आणविक ऊर्जाको संयन्त्रै बन्न सक्दैन । त्यो पनि त्यहीँ पाइन्छ ।
अर्को के छ भने युरोपले उपभोग गर्ने ग्यास र तेलको पाइप कजाकस्तानबाट सुरु हुन्छ । नक्सा हेर्नुस् त कजाकस्तान र तुर्किमिनेस्तान त भूपरिवेष्ठित राष्ट्र हुनुपर्ने होइन ? भन्नु होला क्यास्पियन सागरसँग छोएकाले भूपरिवेष्ठित नभएको भनेर तर त्यस कारणले मात्र होइन । क्यास्मियन सागर नै जमिनले घेरिएकाले त्यहाँ चल्ने जहाज त्यहीँ मात्रै सीमित हुन्छन् ।
Source: https://ratopati.com/story/58098
इरानको अस्त्र ‘स्ट्रेट अफ हरमुज’ र शक्ति राष्ट्रको तानातानी
त्यसअघि हामीले अघिल्लो व्याख्यानमा कुरा गरेको बब अल–मान्डब स्ट्रेट क्षेत्रमा पछिल्लो समय विकसित घटनाक्रमका बारेमा एक दुई कुरा थप्यौँ ।
हामीले अघिल्लो व्याख्यानमा जिब्बुट्टीले यूएईलाई भाडामा दिएको आफ्नो भूमिमा बनाएको बन्दरगाह एक्कासि राष्ट्रियकरण गरेको र चीनलाई दिएको कुरा ग¥यौं । यसपछि लन्डनको इन्टरनेसनल आर्बिटे«सन ट्राइबुनलले जिब्बुट्टीलाई तिमीले गलत गर्यौ भन्यो । जवाफमा जिब्बुट्टीले म तिम्रा कुरा मान्दिनँ भन्यो । १४ लाख जनसङ्ख्या भएको एउटा सानो राष्ट्र ठाउँ परेपछि यस्तो ठूलो पल्टिन सक्छ ।
त्यसको मास्तिर डुमेरिया भन्ने सानो एउटा टापु छ । त्यो स्थानबाट बब अल–मान्डबमाथि मज्जाले निगरानी गर्न सकिन्छ ।
त्यसमा पहिलेदेखि इरिट्रिया र जिब्बुट्टीको दाबी थियो । तर इरिट्रिया युद्धमा फसेकाले प्रशासन चाहिँ जिब्बुट्टीले चलाइरहेको थियो । तर इरिट्रियाको त्यस टापुमाथि भयङ्कर ठूलो ‘इन्ट्रेस्ट’ भएकाले उसले आफ्नो दाबी छाडेको थिएन । त्यस टापुलाई लिएर सैनिक भिडन्त पनि भयो ।
अब इरिट्रियाको राष्ट्रपति उपचारका लागि इजरायल जाने अनि साउदी अरबसँग पनि राम्रो सम्बन्ध भएको व्यक्ति हुन् ।
केही अघि साउदी अरबका एक मन्त्रीले इरिट्रिया भ्रमण गरेपछि लामो समयदेखिको त्यत्रो ठूलो तिक्तता बिर्संदै इथियोपिया र इरिट्रियाले शान्ती सम्झौता गरे ।
सम्झौतामा साउदी अरबको सद्भाव रह्यो, अब इथियोपियामा सत्ता परिवर्तन भइसकेकाले अमेरिकाको पनि समर्थन रहनेनै भयो । यस सम्झौतापछि इथियोपियाले भावी दिनमा आफ्नो व्यवसाय जिब्बुट्टीको बन्दरगाहबाट नगरेर इरिट्रियाको बन्दरगाहबाट गर्छु भन्यो ।
अब इथियोपिया त भूपरिवेष्ठित राष्ट्र, उसलाई समुद्र प्रयोग गर्नका लागि अर्को राष्ट्रको सहयोग चाहिन्छ नै । फेरि उसले बन्दरगाहको लाग यति धेरै पैसा तिर्दो रहेछ, अब यो परिवर्तन पछि जिब्बुटीले ठूलो आयको स्रोत गुमाउने भएको छ ।
Source: https://ratopati.com/story/57855